Als herinnering aan de Amerikaanse oorlog heeft de Vietnamese regering besloten een deel van de voormalige Cu Chi-tunnels voor het publiek open te stellen. Zo kunnen de Vietnamese bezoekers de plaats bewonderen waar hun Việt Cộng heldhaftig verzet bood tegen de Amerikaanse bezetting van hun land.
De buitenlandse bezoekers kunnen zich vergapen aan de primitieve middelen waarmee het communistisch verzet het Amerikaanse leger speldenprikken toediende.
Het tunnelcomplex ligt op een steenworp afstand van de voormalige Zuid-Vietnamese hoofdstad Saigon. De totale lengte van de tunnels bedroeg 250 kilometer. Terwijl de oorspronkelijke bossen en rijstvelden onder het geweld van de Amerikaanse bommen veranderden in een pokdalig maanlandschap, bood dit ondergrondse vluchtoord onderdak aan zo’n 20.000 mensen. Sommigen hielden zich er schuil, anderen namen actief aan de strijd deel.
Net als alle andere oorlogsrelieken zijn de Cu Chi-tunnels een gedenkteken van lijden en geweld. Je kunt je verbazen over de wreedheden waartoe mensen in staat zijn, maar tevens over hun bereidheid om het risico te lopen door geweld om het leven te worden gebracht. Iedere deelnemer aan een oorlog is zowel dader als slachtoffer.
Het aanschouwen van de middelen waarmee dergelijk geweld wordt aangedaan leidt daardoor tot tegenstrijdige gevoelens van fascinatie en huivering. Vallen met aangescherpte bamboe staken en ijzeren spiesen versus tanks en enorme vliegtuigbommen. Verplaatsing in de rol van slachtoffer en in de rol van dader.
Als dienstweigeraar had ik nog nooit een vuurwapen in handen gehad. Laat staan dat ik ooit zo’n ding afvuurde. Sinds mijn bezoek aan de Cu Chi-tunnels ben ik echter geen maagdelijk slachtoffer meer.
Achter het tunnelterrein is een schietbaan, waar ieder die dat maar wil tegen betaling van een dollar per kogel een potje kan schieten. Mijn keuze viel op een M16, het lichtgewicht wapen van de Amerikanen. Het doel was een levensgrote afbeelding van een tijger op 200 meter afstand. Mijn 5 schoten misten doel, met een gemiddelde van 1 meter.
Als leek vond ik het verbazingwekkend hoe gemakkelijk het is om een wapen af te vuren. Het vergt geen kracht, geen speciale vaardigheden of bijzondere gave. Je hoeft alleen maar je vinger om de haan te spannen, de kolf aan je schouder te zetten en dan even vergeten dat je een verschrikkelijk ding in handen hebt.